اگر تا به حال کلمه نوسان برق به گوشتان نخورده است مطمئنا وسایل الکتریکی را دیدهاید که خاموش، روشن میشوند یا سوسو میکنند. در واقع اتفاقی که برای این لوازم پیش آمده این است که دچار نوسان ولتاژ شدهاند. شوک الکتریکی اصطلاحی دیگر است که به این نوسان برق اختصاص یافته است. افتادن چنین اتفاقی میتواند با خسارات مالی زیادی همراه باشد؛ از این رو دستگاهی به نام محافظ برق ساخته شد تا در زمان شوک الکتریکی جریان برق را قطع کند و تا زمانی که وضعیت نرمال نشود اجازه ورود برق با دستگاه را ندهد؛ این دستگاه با کنترل جریان برق از ورود خسارات و خرابی به لوازم شما جلوگیری میکند. در ادامه به طور کامل و با جزئیات شرح میدهیم که چه وسایلی نیاز به محافظ برق دارند.
نوسان برق چگونه موجب خرابی وسایل میشود؟
نوسانات برق میتواند به روشهای گوناگونی باعث آسیب شود.
اولین روش سوختن سیمها است. از آنجایی که امروزه قیمت لوازم برقی بسیار بالا است، پس تعمیرات و عوض کردن سیمهای هر قطعه نیز میتواند هزینه بالایی داشته باشد.
دومین روش خرابی دستگاه کاهش طول عمر آن است. با توجه به نوسانات برق شهری احتمال وقوع شوک الکتریکی بسیار بالاست؛ افزایش ولتاژ در اثر نوسانات جریان برق باعث میشود که قطعات الکتریکی سریع و زیاد کار کنند و در نتیجه به مرور عمر لوازم برقی کاهش پیدا کند؛ اما خسارات نوسان برق تنها به خسارات مالی ختم نمیشود و این موضوع در مواردی میتواند به آتش سوزی نیز ختم شود!
محافظ برق چگونه از لوازم محافظت میکند؟
محافظ برق به دستگاهی گفته میشود که با افت و یا افزایش ناگهانی جریان برق، خروجی را قطع میکند؛ به عبارت دیگر، این دستگاه باعث میشود از لوازم برقی متصل به آن، در برابر نوسانات برق محافظت شود. این دستگاه زمانی که ورودی جریان برق زیرِ ۱۸۰ و بالای ۲۴۵ آمپر باشد با قطع کردن جریان برق از آسیب دیدن تجهیزات متصل به خود جلوگیری میکند.
به طور کلی محافظ برق، ولتاژهای اضافی را به زمین منتقل میکند و مانع از ورود بیش از حد جریان برق به دستگاه میشود.
کدام وسایل برقی به محافظ برق نیاز دارند؟
در ادامه ذکر میکنیم که چه وسایلی نیاز به محافظ برق دارند.
یخچال
یکی از لوازم گران حال حاضر در بازار یخچال فریزر است. نوسانات برق روی یخچال شما قطعا تاثیر منفی خواهد داشت. همانطور که بالاتر ذکر کردیم نوسانات برق کم میتواند باعث کاهش عمر مفید یخچال شما شود و نوسان برق شدید هم ممکن است تا خرابی و جرقه زدن قطعات یخچال پیش رود.
بنابراین استفاده از محافظ برق یخچال امری مهم و ضروری است. یکی از قطعات مهم در یخچال فریزر قطعهای به نام کمپرسور است که در صورت نوسان برق احتمال دارد آسیب ببیند.
توان محافظ برق خوب مخصوص یخچال 2000 وات یا بیشتر است؛ همچنین دارای کلید خاموش و روشن، سه چراغ برای نمایش وضعیت، فیلتر حذف نویز برق شهری، نمایشگر LCD برای نمایش ولتاژ و … است و در مقابل نفوذ آب و آتش نیز مقاوم است.
کولرگازی
کولر گازی در تابستان پرمصرفتر از لوازم خانگی دیگر است و در زمستان هم برای گرمایش استفاده میشود. با توجه به ظرفیت کولرگازی ممکن است جعبه فیوز حاوی فیوز مینیاتوری 16 آمپر، 25 آمپر و یا 32 آمپر باشد. لازم به ذکر است برای کولر گازی با ظرفیت پایینتر نباید از فیوزی با ظرفیت نامناسب و یا ظرفیت بالاتر استفاده کرد؛ زیرا در این صورت دیگر عملکرد محافظتی نخواهد داشت و اجازهی ورود برق با جریان بالاتر به دستگاه را میدهد. کولر گازی جزو لوازم حساس در خانه است از این رو شما نیاز اساسی به خرید محافظ برق کولر گازی دارید تا از خسارات مالی زیادی جلوگیری کنید.
محافظ لپ تاپ و کامپیوتر
شوکهای الکتریکی بسیاری از قطعات لپ تاپ و کامپیوتر نظیر مادربرد را نابود میکند؛ اما وجود یک محافظ برق مخصوص میتواند مانع از خسارتهای احتمالی شود. نوسانات برق به باتری، منبع تغذیه، اجزای داخلی مانند CPU، حافظه، مادربرد و سایر قطعات ممکن آسیب میرساند.
محافظ برق مخصوص کامپیوتر و لب تاب در دو نوع سیم دار و بدون سیم در بازار وجود دارد.
محافظ لوازم صوتی تصویری
افراد معمولاً دستگاههای صوتی و تصویری را مستقیماً به پریز دیوار یا سه راهی وصل میکنند. این دستگاهها دارای حساسیت بالایی هستند و خرید محافظ برق برای آنها ضروریست. محافظی که برای این دستگاه انتخاب میکنید باید توانی در حدود 1000 تا 2500 وات داشته باشد.
محافظ ماشین لباسشویی و ظرفشویی
ورود ولتاژهای زیاد به صورت ناگهانی به قطعات الکترونیکی داخل ماشین لباسشویی و ظرفشویی باعث کاهش عمر آنها شده و یا حتی دچار سوختگی میشود. محافظ برق مناسب ماشین لباسشویی ۱۶ آمپر است که بدون کابل و دارای یک خروجی است. یک محافظ استاندارد قطعا ارت خواهد داشت تا بتوان با کمک آن به خوبی ایمنی تجهیزاتی همچون ماشین لباسشویی و ظرفشویی را برقرار کرد.
محافظ برق کنتور
کنتورها نیز از دیگر وسایل مهم در ساختمان و خانهها هستند که به محافظ برق نیاز دارند. معمولا محافظ مخصوص کنتور را روی برق ورودی ساختمان، در قسمت زیر کنتور نصب می کنند.